بازیابی حس بویایی پس از کووید، 19 با تزریق در بینی - اوربیتال نور

به گزارش اوربیتال نور، زارا پاتل (Zara Patel)، استاد گوش و حلق و بینی در دانشکده پزشکی استنفورد، سال هاست که از دست رفتن حس بویایی را به عنوان علامتی از عفونت های ویروسی مورد مطالعه قرار می دهد. او می گوید: بسیاری از ویروس ها می توانند باعث از بین رفتن حس بویایی شوند، بنابراین برای ما به عنوان متخصص بینی تعجب آور نبود که متوجه شدیم کووید-19 باعث از بین رفتن حس بویایی و چشایی شده است. ما انتظارش را داشتیم. پاتل بعلاوه می دانست که این شرایط می تواند ادامه دار گردد و درمان های مؤثر کمی برای آن در دسترس هستند.

هنگام آغاز همه گیری کووید-19، گزارش هایی مبنی بر از دست رفتن حس بویایی و چشایی از سوی افراد مبتلا به این ویروس به دست آمد و اکنون مطالعه ای تازه نشان می دهد که تزریق پلاسما در بینی می تواند به درمان فقدان حس بوی ناشی از بیماری کووید-19 یاری کند.

به نقل از مدیکال اکسپرس، زارا پاتل (Zara Patel)، استاد گوش و حلق و بینی در دانشکده پزشکی استنفورد، سال هاست که از دست رفتن حس بویایی را به عنوان علامتی از عفونت های ویروسی مورد مطالعه قرار می دهد.

او می گوید: بسیاری از ویروس ها می توانند باعث از بین رفتن حس بویایی شوند، بنابراین برای ما به عنوان متخصص بینی تعجب آور نبود که متوجه شدیم کووید-19 باعث از بین رفتن حس بویایی و چشایی شده است. ما انتظارش را داشتیم. پاتل بعلاوه می دانست که این شرایط می تواند ادامه دار گردد و درمان های مؤثر کمی برای آن در دسترس هستند.

بر اساس یک نظرسنجی در سال 2022 که به وسیله پاتل و همکارانش صورت گرفت، حدود 15 درصد از افرادی که از دست دادن بویایی ناشی از کووید-19 را تجربه کردند، شش ماه بعد از ابتلا به بیماری همچنان دچار مشکل بوده اند. این یعنی 9 میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا با این عارضه دست به گریبان هستند و تعداد آن ها در حال افزایش است. بسیاری از کسانی که از دست دادن بویایی را گزارش نموده اند، از دست دادن حس چشایی را نیز گزارش دادند، زیرا بویایی جزء اصلی نحوه تجربه ما از طعم غذا است.

اکنون تیم پاتل با استفاده از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت که از خون خود بیمار گرفته شده است، راه تازهی را برای درمان از دست رفتن طولانی مدت حس بویایی مرتبط با کووید-19 مورد آزمایش قرار داده اند. در یک کارآزمایی بالینی با حضور 26 شرکت نماینده، احتمال بهبودی در افرادی که این درمان را دریافت نموده بودند، 12.5 برابر بیشتر از بیمارانی بود که دارونما تزریق کردند. این مطالعه در روز 12 دسامبر 2022 در انجمن بین المللی آلرژی و راینولوژی منتشر شد.

پلاسمای غنی از پلاکت شکل غلیظی از پلاسما است و پلاسما قسمت مایع خون است که سلول های خونی و سایر اجزای خون از آن حذف شده است. این مایع غنی از پلاکت ها و مهمتر از همه، فاکتور های رشد است که به بازسازی بافت یاری می نمایند. گفته می گردد که پلاسمای غنی از پلاکت برای درمان آرتریت خفیف در مفاصل، کاهش چین و چروک صورت و حتی رشد مجدد مو ها هنگام تزریق به پوست سر کاربرد دارد.

پاتل نسبت به چنین درمانی مطمئن نبود، اما مطالعه ای که نشان می داد تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به میزان جراحی در درمان سندرم تونل کارپال که در نتیجه آسیب رسیدن به عصب مچ دست ایجاد می گردد، موثر است، او را مجذوب این درمان کرد. او می دانست که از دست دادن حس بویایی ناشی از کووید-19 نیز یک مشکل عصبی است، که در آن اثرات طولانی مدت ویروس مانع از بازسازی صحیح اعصاب عمیق در حفره بینی می گردد. این اعصاب به مغز متصل می شوند و به طور معمول هر سه تا چهار ماه یک بار بازسازی می شوند.

یک حمله مخفیانه

ویروس سارس-کوو-2 مستقیما سلول های عصبی را هدف قرار نمی دهد بلکه به سلول های پشتیبان معروف به سلول های sustentacular حمله می نماید که گیرنده ACE-2 دارند و ویروس از آن ها برای آلوده کردن سلول ها استفاده می نماید. این سلول ها در بازسازی صحیح اعصاب نقش دارند، بنابراین التهاب و آسیب مداوم به این سلول ها ممکن است منجر به از دست دادن عملکرد طولانی مدت آن ها گردد.

پاتل پیش از این یک مطالعه آزمایشی کوچک انجام داده بود که ایمنی تزریق پلاسمای غنی از پلاکت را در حفره بینی هنگام شیوع بیماری کووید-19 نشان می داد، بنابراین او برنامه های خود را برای انجام یک آزمایش بزرگتر تنظیم کرد تا به طور خاص بر درمان کاهش بویایی مرتبط با کووید-19 تمرکز کند.

همه شرکت نمایندگان اعلام کردند که به کووید-19 مبتلا شده اند و از دست رفتن بویایی در آن ها بین 6 تا 12 ماه طول کشیده است. آن ها بعلاوه باید پیش از آزمایش درمان های دیگری مانند تمرین بویایی و شستشوی استروئیدی را امتحان می کردند.

پاتل می گوید: می خواستم مطمئن شوم که هر مداخله درمانی که مطالعه می کنم، جایگزین یا معادل درمان های قبلی نیست بلکه مزیتی فراتر از آن ها دارد.

نیمی از شرکت نمایندگان هر دو هفته یک بار به مدت شش هفته تزریق پلاسمای غنی از پلاکت را در بافت عمیق داخل حفره بینی دریافت کردند، در حالی که نیمی دیگر طبق همان برنامه دارونما دریافت کردند. نه شرکت نمایندگان و نه محققین نمی دانستند افراد کدام یک را دریافت می نمایند.

آزمایش بویایی

محققان توانایی بویایی را با استفاده از یک تست استاندارد بویایی به نام Sniffin Sticks ارزیابی کردند. این آزمون شامل طیف وسیعی از بو های خوشایند مانند بوی گل و بو های بد مانند تخم مرغ فاسد می شد و شرکت نمایندگان در شناسایی بوها، تشخیص بو ها و مشخص قدرت آن ها امتیاز دریافت می کردند.

هنگامی که محققان سه ماه پس از اولین تزریق شرکت نمایندگان را آنالیز کردند، امتیاز گروهی که پلاسمای غنی از پلاکت دریافت نموده بودند به طور میانه 6.25 افزایش یافته بود و افزایش امتیاز آن ها 3.67 بیشتر از گروه دارونما بود. 57.1 درصد از گروهی که پلاسمای غنی از پلاکت دریافت نموده بودند بهبود قابل توجهی از نظر بالینی نشان دادند، در حالی که تنها در 8.3 درصد از گروه دارونما بهبود رویت شد.

جالب اینجاست که وقتی شرکت نمایندگان توانایی بویایی خود را ارزیابی کردند، هر دو گروه بهبود مشابهی را گزارش کردند. پاتل می گوید که مطالعات قبلی نشان داده است که بهبود ذهنی همواره با بهبود عینی مطابقت ندارد.

او اضافه کرد که بهبود در گروه دارونما تا حدی می تواند ناشی از اثر دارونما باشد و بعلاوه می تواند نشان دهد که بهبودی خود به خودی می تواند حتی پس از شش ماه اتفاق بیفتد.

اگرچه این مطالعه از دست دادن چشایی را ارزیابی نکرد، اما بازیابی بویایی احتمالا به بازیابی حس چشایی نیز یاری می نماید.

پاتل اکنون تزریق پلاسمای غنی از پلاکت را به بیماران خارج از آزمایش ارائه می نماید.

منبع: ایسنا