ضوابط پارکینگ از سیر تا پیاز نحوه محاسبه ابعاد، تعداد، عرض و شیب رمپ - اوربیتال نور

به گزارش اوربیتال نور، اینکه هر واحد ساختمانی حداقل یک خودرو دارد، یک فاجعه مدیریتی و زیست محیطی برای شهرهایی مثل تهران محسوب می گردد. اگر به طور متوسط هر خانواده ایرانی را 3 فرد در نظر بگیریم و هر کدام از افراد هم دارای خودرو باشند، پس عملاً جایی برای سوزن انداختن در شهر نخواهد بود! در شهرسازی نوین، احداث پارکینگ در دل ساختمان ها امری حیاتی است.

طرح تفصیلی شهر تهران، تامین پارکینگ برای هر یک از ساختمان ها را ضروری دانسته است. بنابراین، جهت هرگونه نظم بخشیدن و استفاده راحت اهالی ساختمان، مقرراتی تحت عنوان ضوابط پارکینگ تهیه و تدوین شده است. این ضوابط باید در نقشه های معماری به طور دقیق در نظر گرفته شوند تا فرآیند ساخت وساز شروع گردد. با ویکی ساختمون همراه باشید.

همه چیز درباره ضوابط پارکینگ

قبل از پرداختن به مقررات طراحی پارکینگ، بهتر است درباره اصطلاحات رایج در این زمینه آشنا شویم:

• پارکینگ مورد احتیاج: حداقل تعداد پارکینگ است که براساس کاربری مورد نظر معین می گردد.
• پارکینگ بسته: فضایی از یک ساختمان است که جهت توقف وسایل نقلیه در نظر گرفته می گردد.
• پارکینگ مزاحم: علاوه برای پارکینگ های استاندارد که برای رفت وآمد راحت و بدون مزاحمت طراحی شده اند، اگر پارکینگ دیگری وجود داشته باشد که مزاحمتی برای یک پارکینگ استاندارد ایجاد کند، پارکینگ مزاحم نام دارد. به طور کلی، پارکینگ مزاحم از جابه جایی آزادانه یکی ازخودروها ممانعت می نماید.
• پارکینگ اختصاصی: توقف گاهی که در سند مالیک واحد ساختمانی قید شده است و فقط واحد مذکور اجازه استفاده از آن را دارد.
• پارکینگ عمومی: توقف گاه های داخل شهر که شامل خیابان ها، کوچه ها و پارکینگ های طبقانی می شوند.
• پارکینگ مشاع: پارکینگی است که مالکیت آن کاملاً در اختیار یک نفر نبوده و همه مالکین به نسبت سهم خود حق استفاده از آن را دارند. اگر پارکینگ در سند مالیک هیچ یک از واحدها قید نشده باشد نیز پارکینگ مشاع است (این حالت اغلب در زمانی رخ می دهد که تعداد پارکینگ ها کمتر از تعداد واحدها هستند).
• گروه بندی پارکینگ ها: شامل پارکینگ کوچک دارای حداقل سه محل توقف خودرو، پارکینگ متوسط دارای چهار تا حداکثر بیست وپنج محل توقف خودرو و پارکینگ عظیم دارای بیش از بیست و پنج محل توقف خودرو است.

مطلب پیشنهادی: بهترین راهکار برای کمبود پارکینگ شهری

حالا بریم سراغ ضوابط پارکینگ!

تعداد پارکینگ برای واحدهای مسکونی

تعداد پارکینگ براساس متراژ آپارتمان معین می گردد که به شرح زیر هستند:

• متراژ تا 150 مترمربع: 1 واحد پارکینگ
• متراژ بین 150 تا 250 مترمربع: 2 واحد پارکینگ
• متراژ بیشتر از 250 مترمربع: 3 واحد پارکینگ

تعداد پارکینگ برای واحدهای اداری و تجاری

در پهنه های تجاری و اداری، تعداد پارکینگ ها براساس هر 100 مترمربع زیربنای مفید معین می شوند. برای این مورد می توان از جدول زیر یاری گرفت:

نوع کاربری	متراژ	حداقل پارکینگ مورد احتیاج
اداری	تا 50	1 واحد
اداری	بیشتر از 50	2 واحد به ازای هر 100 متر مربع
تجاری زیر همکف	-	1 واحد
تجاری همکف و بالاتر	-	3 واحد به ازای هر 100 متر مربع

نکته ها:

• تنها پارکینگ اختصاصی یک واحد، می تواند به صورت مزاحم طراحی گردد. برای مثال اگر واحدی 260 مترمربع باشد، تعداد 3 واحد پارکینگ احتیاج دارد که در این حالت می تواند به صورت پارکینگ مزاحم طراحی گردد.
• در کاربری مسکونی تنها یک واحد از پارکینگ های مورداحتیاج برای واحدها با متراژ بالا، می تواند به شکل مزاحم طراحی گردد.
• به ازای هر 20 واحد پارکینگ، باید یک واحد پارکینگ ویژه معلولین طراحی گردد.

ابعاد پارکینگ

در ضوابط پارکینگ حداقل ابعاد خالص یک واحد پارکینگ برابر با 5 × 2.5 متر است. برای مثال، اگر 5 واحد پارکینگ کنار یکدیگر طراحی شوند، ابعاد مورد احتیاج حداقل 5 × 10.5 متر خواهد بود. با اضافه شدن یک پارکینگ، 2 متر به عرض پارکینگ اضافه می گردد.

• نکته 1: عرض پارکینگ معلول باید حداقل 3.5 متر باشد.
• نکته 2: اگر پارکینگ بین دو دیوار بسته قرار گیرد، باید 50 سانتی متر به عرض پارکینگ اضافه گردد.

ابعاد پارکینگ

ارتفاع پارکینگ

حداقل ارتفاع پارکینگ 2.40 متر و حداکثر 3 متر است.

عرض پارکینگ

عرض رمپ عبوری ماشین ها باید 3.5 متر در نظر گرفته گردد. اگر بیش از 25 واحد پارکینگ وجود داشته باشد، عرض رمپ 5 متر مورد احتیاج است. همچنین، عرض رمپ قوسی یکطرفه 3.65 متر و دوطرفه 7 متر است.

مطلب پیشنهادی: مدل های جدید درب پارکینگ کدامند و نصب آن را به چه کسی بسپاریم؟

شیب پارکینگ

حداکثر شیب رمپ دسترسی برای پارکینگ های خصوصی 15 درصد و برای پارکینگ های عمومی 12 درصد است. همچنین، در یک متر ابتدا و سرانجام حداکثر شیب باید 10 درصد یا کمتر باشد.

شیب پارکینگ

شعاع گردش پارکینگ

شعاع گردش رامپ حداقل 6.5 متر از آکس رمپ قوسی است.

برای محل گردش یا توقف پارکینگ باید فضایی به ابعاد حداقل 5×5 متر لحاظ گردد.

ضوابط شهرداری در تامین و طراحی معماری پارکینگ

ضوابط معماری برای تامین پارکینگ براساس مبحث 4 مقررات ملی است که به شرح زیر می باشد:

• صدور پروانه ساختمان و اجازه برای احداث بنا به تایید ضوابط پارکینگ بستگی دارد. اگر آیین نامه طراحی پارکینگ به درستی انجام گردد، اجازه احداث صادر می گردد.
• تامین پارکینگ در مازاد فضای باز جزء زیربنا محسوب نمی گردد. در مازاد فضای باز به ازای هر پانزده مترمربع یک واحد پارکینگ باید تأمین گردد.
• رمپ پارکینگ در فضای باز ساختمان جزء زیربنا محسوب نخواهد شد.
• از هر خیابان فقط یک راه ورود به پارکینگ مجاز است، مگر اینکه طول بر زمین 20 متر و بیشتر باشد که در این صورت می توان از 2 درب ورودی پارکینگ استفاده کرد.
• حداکثر ارتفاع تمام شده پیلوت تا 2.40 متر به شرط استفاده جهت پارکینگ بلامانع است. در صورتی که زیرزمین احداث نگردد، ارتفاع اولیه تا 2.60 متر به شرط اینکه سطح فونداسیون تا 60 سانتی متر پایین تر از گذر باشد بلامانع است.
• فاصله داخل به داخل ستون ها جهت پارک دو اتومبیل حداقل 4.5 متر با مانور اصلی 5 متر (محور تا محور ستون) بلامانع است.
• اجرای شیب مثبت جهت رمپ پارکینگ با رعایت ضوابط نورگیری زیرزمین و سایر مقررات بلامانع است.

نحوه جانمایی پارکینگ ها

• پارکینگ های مورد احتیاج واحدهای ساختمان فقط در پیلوت، زیرزمین و مازاد فضای باز قابل تامین بوده و استفاده از فضای باز غیرمازاد جهت این منظور ممنوع است.
• در کاربری مسکونی پیش بینی دو واحد پارکینگ از مجموع پارکینگ های مورد احتیاج پشت سر هم بلامانع است.
• برای بیش از 1000 مترمربع یا بیش از 25 واحد پارکینگ می توان ارتفاع پارکینگ را تا 3 متر پیش بینی کرد.
• در ضوابط پارکینگ شیب رمپ باید حداکثر برابر با 15 درصد است.
• زیرزمین پارکینگ باید دارای دسترسی مستقیم به طبقات به وسیله پله و آسانسور باشد.
• چنانچه مساحت سطح پارکینگ بیش از 1000 مترمربع باشد، رمپ ورودی رفت وبرگشت جداگانه مورد احتیاج است یا عرض رمپ باید حداقل 5 متر باشد.
• برای مانور اتومبیل آکس به آکس ستون ها حداقل 5 متر با عرض مفید 4.5 متر ضروری است.
• برای کلیه موارد فوق طول ایست اتومبیل 5 متر است.
• عرض خالص رامپ دسترسی اتومبیل به طبقات پارکینگ برای 25 واحد برابر با 3.5 متر و برای بیش از 25 واحد، حداقل 5 متر ضروری است.
• حداقل عرض استاندارد درب پارکینگ 3 متر است.
• حداقل ارتفاع مفید ورودی پارکینگ 1.80 متر است.
• استفاده از حداکثر 20 درصد مساحت کل زمین به منظور پارکینگ غیرسرپوشیده به شرط امکان تحرک خودرو و دارا بودن دسترسی مناسب و عدم ضرورت قطع درخت با موافقت شهرداری بلامانع است.
• در خانه ویلایی ابعاد پارکینگ برای پارک کردن یک خودرو در حیاط 3×5 متر است.

کلام آخر

نحوه محاسبه ابعاد پارکینگ، تعداد، عرض و شیب رمپ و بسیاری مقررات دیگر را در بالا شرح دادیم. مهم است که به عنوان یک معمار، تمامی این ضوابط را رعایت کنید. پروژه های ساختمانی که در مرحله تایید نقشه معماری دچار مشکل هستند، پروانه اجرای ساختمان را دریافت نمی نمایند. اگر هم به هر نحوی بعد از اتمام اجرای ساختمان، ضوابط پارکینگ رعایت نشده باشد، کافرما مجبور به پرداخت خسارت بوده و خاتمه کار به او تعلق نمی گیرد.

منبع: ویکی ساختمان