ستاره غول پیکر ابط الجوزا در حال بازگشت است - اوربیتال نور

به گزارش اوربیتال نور، ستاره غول سرخ ابط الجوزا که در سال های گذشته ناگهان به طرز مشکوکی کم نور شده بود، اکنون در حال بازگشت به شرایط عادی و رخ نمایی دوباره در آسمان است.

اخترشناسان مدت هاست که ابط ابجوزا (Betelgeuse) را کاندیدای یک رویداد ابرنواختری در کهکشان ما می دانند. با این حال، اکنون به نظر می رسد که این غول سرخ پس از یک رویداد مرموز و فاجعه بار در سال 2019 در حال بازگشت به شرایط است.

ابط الجوزا که روی شانه صورت فلکی جبار (Orion) یا شکارچی جای دارد، یکی از درخشان ترین ستاره های آسمان است. با این حال، در اوایل سال 2019، این ستاره بزرگ به وسیله یک رویداد گیج نماینده به میزان ای کم نور شد که حتی برای رصدگران عادی هم قابل مشاهده بود.

دانشمندانی که داده های تلسکوپ فضایی هابل و چندین رصدخانه دیگر را تجزیه وتحلیل می نمایند، اکنون تصور می نمایند که ابط الجوزا در سال 2019 به معنای واقعی کلمه بخشی از سطح بالایی خود را به فضا پرتاب نموده است و این رویداد همچنان بر رفتار ستاره تأثیر می گذارد.

توالی دقیق رویدادها که از رصدهای مختلف جمع آوری شده اند، نشان می دهد که ستاره دچار یک رویداد پرتاب جرم سطحی (Surface Mass Ejection) یا SME بزرگ بوده است که باعث فوران بخش بزرگی از سطح قابل مشاهده ابط الجوزا شده است. این رویداد به قدری بزرگ بود که 400 میلیارد برابر رویدادهای عادی پرتاب جرم تاجی (CME) خورشید ما را به فضا پرتاب کرد.

دانشمندان فکر می نمایند که ابر بزرگی از غبار مبهم در پی این رویداد بزرگ پرتاب سطحی تشکیل شده و باعث تاریک شدن ستاره شده است. ستاره هم اکنون در حال بهبودی و بازگشت به شرایط قبل است، اما همچنان عواقب این رویداد فاجعه بار را احساس می نماید.

آندریا دوپری (Andrea Dupree) اخترفیزیکدان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان و یکی از نویسندگان مقاله ای که در استروفیزیکال ژورنال (Astrophysical Journal) منتشر می گردد، در این باره گفت: ابط الجوزا در حال حاضر به انجام کارهای بسیار غیرمعمول ادامه می دهد و فضای داخلی آن به نوعی در حال چرخش است.

طبق مشاهدات، فتوسفر ستاره که پایین ترین بخش جو و لایه قابل مشاهده برای ماست، در حال بازسازی خود است. با این حال، اگرچه احتمالا به طور موقت، دوره 400 روزه متناوب تغییرات روشنایی ابط الجوزا، هم اکنون ناپدید شده است. ستاره شناسان این تغییرات روشنایی منظم را به مدت تقریبا 200 سال برای میزان گیری تغییرات ابط الجوزا مشاهده نموده اند.

طبق نظر دانشمندان، انفجار ابط الجوزا می تواند ناشی از یک ستون همرفتی با عرض بیش از 1.6 میلیون کیلومتر باشد که از اعماق ستاره بیرون زده است. این ستون می تواند سلول های همرفتی منظمی را که باعث ایجاد ضربان منظم قبلی می شد، مختل نموده باشد.

لازم به ذکر است این SME در مقیاسی روی داد که پیش از این به وسیله اخترشناسان دیده نشده بود و نشان می دهد رویدادهای پرتاب جرم سطحی و پرتاب جرم تاجی، رویدادهای متفاوتی هستند. این فعالیت بعلاوه بینش بی سابقه ای از زندگی ستارگان غول پیکر ارائه می دهد.

با وجود هیجانی که ابط الجوزا در سال 2019 برانگیخت، این رویداد به عنوان مدرکی مبنی بر اینکه این ستاره به زودی تبدیل به ابرنواختر می گردد، در نظر گرفته نمی گردد. با این حال، اگر چنین گردد، مرگ ابط الجوزا از زمین حتی در طول روز هم قابل مشاهده خواهد بود.

برای پیگیری دقیق تر آنچه در این ستاره معروف آسمان شب در جریان است، می توان از تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا برای تشخیص نور فروسرخ مواد پرتاب شده هنگام دور شدن از ابط الجوزا استفاده کرد.

عکس کاور: تصویر موزاییکی ابط الجوزا در آسمان شب؛ پراش نورهای ستاره در پردازش افزوده شده است.

Credit: Alan Dyer/VWPics/Universal Images Group via Getty Images

منبع: Space