بهار 1400 دسترسی به منابع دیجیتالی کتابخانه مجلس محقق می گردد - اوربیتال نور

به گزارش اوربیتال نور ، زهرا عبداللهی، معاون فنّی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در شرح فعالیت های این مرکز طی سال 1399، درباره خاتمه طرح دیجیتال سازی منابع کتابخانه در گفت وگو با پایگاه خبری کتابخانه مجلس شرح داد.

رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی در نخستین نشست خبری شان، از انجام طرح عظیم دیجیتال سازی و بارگذاری نسخ خطی و اسناد خبر داده بودند. این اقدامات در چه مرحله ای است؟

در زمینه منابع خطی بیش از 90 درصد منابع تصویربرداری شده و بخش زیادی از آن در درگاه کتابخانه مجلس قابل مشاهده است. این کار در سال های گذشته اجرا شده و هنوز قابل مشاهده است.

با حضور ریاست جدید کتابخانه و معین اولویت های کاری، اعلام شد قصد کتابخانه بر پایان اسکن منابع و بستن درهای مخازن است. بر این اساس در بخش دیجیتال، اولویت تعریف و براساس آن، کار در حال اجرا است. در این میان رف خوانی مخازن نیز انجام و تعیین شد که چه منابعی احتیاج به بازسازی و اسکن دارند.

منابع خطی که احتیاج به تصویربرداری دارند حدود 2500 نسخه است که تا به امروز بیش از 1500 نسخه آن انجام و بقیه در مراحل انجام است. بنابراین در بهار سال 1400 کتابخانه نسبت به بارگذاری همه منابع خطی و سپس اسناد با رویکرد جدید و ارائه به پژوهشگران اقدام خواهد نمود.

پروژه اسکن اسناد نیز به صورت جدی و با حجم وسیع در حال اجرا است. این کار به وسیله جذب نیروی پروژه ای و همچنین همکاران کتابخانه، هم زمان در دو بخش انجام می گردد. اسناد پیش از انقلاب با دستگاه های پیشرفته موجود در بخش اسکن و اسناد بعد از انقلاب که با تهیه پنج دستگاه جدیدA3 و A4 با سرعت خوب در حال اجراست. دستگاه های موجود در کتابخانه گاهی خراب و غیرقابل استفاده بودند که در این مدت با تعمیر پنج دستگاه موجود با ظرفیت همه دستگاه ها، تمام وقت در حال کار هستند.

زمان آغاز اسکن منابع اسنادی از اوایل مهرماه بود که با توجه به شیوع کرونا و حضور کمتر کارمندان، گاه تعطیلی کامل، خرابی دستگاه ها و مواردی از این قبیل، در 6 ماهه آغاز کار تا به امروز بیش از یک میلیون و 100 هزار برگ سند اسکن شده است که در اولویت بارگذاری قرار دارند. البته اگر پژوهشگری به این منابع احتیاج داشته باشد، چنانچه تصویر آن موجود باشد در اولین فرصت و برای مواردی که تصویر ندارد، پس از تصویربرداری ارسال می گردد.

البته به موازات اسکن منابع، هم زمان کار ساماندهی و برگ شماری اسناد پیش از انقلاب و بعد از انقلاب نیز در حال اجرا بوده تا به آمار دقیقی از موجودی این منابع دست پیدا کنیم.

به نظر شما چه زمانی امکان رونمایی از اقدامات و منابع دیجیتال سازی شده وجود دارد؟

موانع زیادی باعث شده که کتابخانه نتواند تصویربرداری از منابع را در سال 99 به پایان برساند که بعضی ذکر شد؛ اما حجم فعالیت هایی که در حوزه تصویربرداری از منابع اجرا شده بسیار بالا و قابل توجه است که می توان با سایر مراکز مقایسه کرد. این فعالیت در کتابخانه مجلس در حال اجرا است و امیدواریم بتوانیم به نتایج خوبی برسیم. پس از پایان این منابع (خطی و اسناد) اولویت بعدی کتابخانه مجلس، اتمام تصویربرداری از منابع سنگی، سربی و نشریات است.

اما باید توجه داشت که در کنار پروژه عظیم اسکن منابع، در کتابخانه اقدامات زیربنایی شامل شمارش منابع (رف خوانی)، تصویربرداری و آماده سازی نرم افزار برای ارائه منابع دیجیتال در حال اجرا است و بهار 1400 این فعالیت ها قابل مشاهده و عرضه بوده و رونمایی می گردد.

پژوهشگران چگونه می توانند به این منابع دسترسی پیدا نمایند؟

پژوهشگران همانند گذشته می توانند به راحتی منابعی را که در درگاه کتابخانه عرضه شده، مشاهده و دانلود نمایند. به غیر از این منابع، چنانچه تصویر منبعی را خواسته باشند، به وسیله مراجعه حضوری، ایمیل و تلفنی که در نظر گرفته شده، در کمترین زمان ممکن منبع مورد نظر را درخواست داده و بدون محدودیت به آن دسترسی پیدا می نمایند. حتی کارشناسان ما در بخش های مختلف، آماده پاسخگویی به پرسش ها و ارائه خدمات غیرحضوری درخواست شده، هستند.

آیا در سال 1400 برنامه خاصی برای دسترسی ساده تر پژوهشگران به اطلاعات دارید؟

در سال 1400 ادامه تصویربرداری منابع خطی و منابع اسنادی تا پایان پروژه انجام خواهد شد. همچنین تصویر این منابع در درگاه کتابخانه برای استفاده پژوهشگران ارائه می گردد. البته منابعی که قابل بارگذاری بوده و محدودیت ارائه نداشته باشد.

پس از پایان این پروژه، نشریات کتابخانه در اولویت قرار دارند، زیرا کتابخانه مجلس یکی از بهترین مراکز کشور از نظر مطبوعات و نشریات قدیمی است و باید این کار نیز به پایان برسد.