برنامه ریزی درسی پساکرونا در دستور کار نهاده شد - اوربیتال نور

به گزارش اوربیتال نور، تهران (پانا) - رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بر لزوم توجه به خرد تحول گرا در راستای اجرای برنامه های سازمان تأکید کرد و گفت در این شکل خرد، فرد گذشته را نقادی نموده، در زمان حال صیادی می نماید و برای آینده هوشیارانه و با طرح و برنامه حرکت می نماید.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، شورای هماهنگی و پیگیری اقدامات تحولی با حضور رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و سایر مدیران و معاونین برگزار گشت.

در ابتدای این جلسه، حسن ملکی، ضمن تبریک سالروز 13 آبان به همه فعالان این عرصه، گفت: راه شهدای دانش آموز و دانشجو که خون خود را، در چنین روزی و برای به ثمر رساندن انقلاب اسلامی، اهدا کردند، باید دنبال گردد و نباید بگذاریم که خون پاک این افراد و راه آنان فراموش گردد.

وی اضافه نمود: من فکر می کنم، کسانی که در تعلیم و تربیت حضور دارند، همان قیام 13 آبان را در بُعد فرهنگ و تربیت دنبال می نمایند، چرا که تداوم انقلاب اسلامی به همان فرهنگی احتیاج دارد که دانش آموزان خود را در راه آن فدا کردند.

زمان حال نباید مانند محل توقف گردد

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، بر لزوم توجه به خردورزی در اقدامات پیش رو تأکید کرد و گفت: ما در این عرصه به خرد تحولی احتیاج داریم البته هر نوع روبروه انسان با مسائل پیرامونی را می توان خرد نامید اما نوع خردورزی فرق دارد و باید بدانیم به کدام یک احتیاج داریم.

ملکی ادامه داد: در یک تقسیم بندی مجمل، می توان گفت که ما یک خردورزی گذشته گرا داریم که درآن یک گروه یا فرد، دل به گذشته ها می بندد و از منظر گذشته به حال می نگرد. در این نوع از خردورزی، فرد آینده را تکرار همان گذشته تلقی می نماید. بدیهی است که این خرد از نگاه ما ناقص است و نمی تواند صاحبش و جامعه را به پیروزیت و رستگاری برساند زیرا گذشته، از جهاتی گذشته است.

وی گفت: از بُعد دیگر، گذشته برای ما و همه افرادی که با ادیان الهی کار می نمایند، ارزشمند است زیرا میراث های انبیا و ائمه اطهار، از گذشته به ما رسیده و باید پاسدار آن باشیم لذا این گذشته برای ما معتبر و مهم است و باید از آن الهام بگیریم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، گفت: منظورم از گذشته میراث های وحیانی نیست؛ بلکه مواردی است که در آن، انسان گاهی به کارهایی که در گذشته اجرا شده دل می بندد و حاضر نیست از آن دل بکند. به عنوان مثال بعضی از افراد آنچه که در 10 سال قبل فراوری شده است را همچنان دنبال می نمایند لذا این خرد گذشته گرایانه مذموم است زیرا نمی تواند ما را به جایی برساند و ما این نوع خردگرایی را منطقی و عقلانی نمی دانیم.

ملکی ادامه داد: خردورزی حال گرا، نوع دیگری است به این معنا که سازمان یا افراد، در وضع موجود آنچه را که در اختیار دارند، با اصلاحات جزئی دنبال می نمایند و این تفکر وجود دارد که این همان وضع مطلوب است. بدیهی است که زمان حال واقعیت است اما باید توجه داشته باشیم که زمان حال یک معبر است و نباید مانند یک مقر برای ماندن و عدم عبور تلقی گردد و از آن به عنوان محل سکونت استفاده کنیم. بدیهی است باید سرمایه هایی که داریم را خوب بشناسیم و مراقبت کنیم لذا باید آنچه را که داریم قدر بدانیم اما نباید از آن حصار بسازیم.

وی اضافه نمود: خرد دیگر آینده گراست زیرا انسان ها در پی آینده هستند. در این راستا بعضی آینده گرایی افراطی را دنبال می نمایند. در این فرایند افراد، از گذشته و حال عبور نموده و رابطه آنها با گذشته و حال قطع می گردد، اما این نوع خردگرایی، به وهم گرایی می انجامد و من آن را رد می کنم.

خرد تحول گرا یک ضرورت است

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بر لزوم توجه به خردگرایی تحولی تأکید کرد و گفت: من در برابر این سه مورد خرد تحول گرا را مطرح می کنم، زیرا آنچه که ما دنبال می کنیم و در عرصه تعلیم و تربیت احتیاج است، خرد تحول گراست. در این خرد، فرد گذشته را نقادی نموده، در زمان حال صیادی می نماید و برای آینده هوشیارانه و با طرح و برنامه حرکت می نماید. بدیهی است که ما در این خرد، گذشته پرست نیستیم اما گذشته را نیز فراموش نمی کنیم و از سرمایه های گذشته نیز بهره برداری می کنیم لذا هوشیارانه به سمت تحولات حرکت می کنیم.

ملکی ادامه داد: در رویکرد تحول گرا گذشته، حال و آینده تجمیع و ترکیب پیدا می نمایند تا ما را به مقصود برسانند. در واقع، آنچه که من مدنظر دارم، این است که یاری کنیم تا مدار تحول گرا را با این دیدگاه دنبال کنیم لذا برای حرکت با قدرت در این عرصه احتیاجمند یک زمان بندی هستیم. بدیهی است که یک مدیر خوب مقید به زمان و مکان است لذا خواهش من از همکاران این است که مدار تحول را به شکل دقیق زمان بندی نموده و به ما ارائه نمایند.

ارتباط ساختاری با بدنه علمی کشور لازم است

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بر لزوم ارتباط سازمان با بدنه علمی کشور تأکید کرد و اضافه نمود: یکی از ضرورت هایی که در این برهه احساس می گردد، ارتباط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با بدنه علمی کشور است. در این سخن، ممکن است، این سؤال مطرح گردد که آیا ما هم اکنون به این بدنه وصل نیستیم؟ بدیهی است که ما در بخش هایی با بدنه علمی مرتبط هستیم و کمیته های علمی ما با دانشگاه ها و مراکز علمی، به صورت موردی همراه هستند اما منظورم ارتباط ساختاری گسترده است و صرفاً نگاه موردی را مد نظر ندارم.

ملکی ادامه داد: در این راستا و با توجه به ضرورتی که احساس شد، دکتر نوظهوری را طی ابلاغی انتخاب کردم تا بر این موضوع متمرکز شوند لذا لازم است کمیته ای در این راستا شکل داده گردد تا مدل و الگوی مناسبی برای برقراری ارتباط ساختاری با مراکز علمی ارائه نمایند و بتوانیم در این راستا گام برداریم.

وی اضافه نمود: ما انجمن های علمی و مراکز علمی متعدد داریم لذا احتیاجمند یک الگو در این راستا هستیم تا بتوانیم به صورت فازبندی وارد این عرصه شویم زیرا در صورت نبود الگو، فرایند به شکل برنامه ریزی شده و درست پیش نخواهد رفت.

در ادامه این جلسه سعید بدیعی، به مرور مصوبات جلسات گذشته پرداخت و مدیران نیز گزارش هایی در این زمینه ارائه کردند.

علی محبی قائم مقام رئیس سازمان نیز در بخشی از این جلسه، درباره کنترل کیفیت کتاب ها در این دوره گفت: کتاب ها در اقدام نخست در یک کمیته و به وسیله اعضای آن مورد آنالیز نهاده شده و کتاب های مبه وسیلهه اول و ابتدایی در دست اجراست. در این راستا، تغییراتی که کارشناسان مربوطه اعلام می نمایند، در دفتر تألیف، مجدداً مورد آنالیز نهاده شده و آنچه که وارد است، مورد اعمال قرار می گیرد لذا در نهایت کارت خبر با تغییرات نهایی برای ریاست سازمان ارسال می گردد.

سپس حسن ملکی گفت: یکی از نکات بسیار مهم، توجه به غلط نبودن مطالب کتاب ها است. این غلط ممکن است شامل موارد املایی و یا محتوایی باشد لذا لازم است که گروه این امر را در بدو امر تشخیص دهند. در این راستا، کمیته کنترل کیفی یکی از بخش هایی است که نگاهی بسیار تیزبین نسبت به کتاب ها دارند و من از آنها راضی هستم البته باید در این فرایند تمام مسئولان مربوطه کتاب را ملاحظه نمایند تا هیچ نوع اشتباهی دیده نگردد لذا در این راستا هر کسی مسئولیت خود را دارد.

وی اضافه نمود: در این راستا باید مراقب باشیم که در هنگام اصلاح مطلب، متن متعلق به نویسنده دیگری نباشد و حق حق انتشار را رعایت کنیم لذا در صورت احتیاج برای اصلاح چنین مطالبی، باید طی مکاتباتی این مسئله را با نویسنده مطرح کنیم و با اجازه فرد، تغییرات اعمال گردد.

برنامه درسی پساکرونا در دستور کار نهاده شد

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، بر لزوم برنامه ریزی برای دوران پساکرونا تأکید کرد و گفت: ما باید بدانیم که در دوران پساکرونا و پس از انتها پیدا کردن پاندمی، چه برنامه هایی پیش رو داریم و چه برنامه ای برای دانش آموزان ارائه خواهیم کرد.

ملکی گفت: ساده ترین پاسخ در روبروه با سؤالی که مطرح شد، این است که به شرایط عادی باز خواهیم گشت و طبق روال گذشته، معلمان کتاب ها را تدریس خواهند کرد اما این پاسخ درست نیست زیرا دوره کرونا یک تجربه زیسته توأم با تلخی در پی داشت اما یک شیرینی های ناخواسته نیز، در بر داشت.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تأکید کرد: دسترسی و پرداختن به فناوری اطلاعات و ارتباطات و چشیدن مزه کاربرد این ابزار را به دانش آموزان و والدین چشاند لذا امروز ذائقه دانش آموزان فرق دارد؛ امروز، ما به آسانی نمی توانیم که تلفن همراه را از دسترس دانش آموزان دور کنیم لذا باید این ابزار را جهت دهی و هدایت کنیم. در چنین شرایطی که ذائقه ها تغییر نموده است، ما ملزم به ارائه برنامه درسی پساکرونا و متفاوت از برنامه درسی سنتی هستیم و باید به پاسخ های خودمان در این راستا بیاندیشیم و سؤالات را در این بخش پاسخ دهیم.

معصومه نجفی پازوکی، سرپرست دفتر تألیف کتاب های آموزش عمومی و مبه وسیلهه نظری، نیز پس از نمایش فیلمی آموزشی که به وسیله یک دانش آموز فراوری شده بود، گفت: دستاورد آموزشی ارائه شده یک دانش آموز چهارم ابتدایی است که توانسته بدون آموزش خاص و صرفاً با جستجو در فضای مجازی، یک کلیپ آموزشی برای سایرین فراوری کند.

وی اضافه نمود: سناریوی این اثر، ارتباط با مخاطب و نوع فراوری محتوای آن، قابل توجه به شمار می رود و نشان دهنده توانایی دانش آموزان ماست. بر همین مبنا من معتقدم که در برنامه درسی دوران پساکرونا، باید به چیزی فراتر از انتقال دانش صرف بیاندیشیم و به سمت مفاهیم و مهارت ها حرکت کنیم.

سعید بدیعی نیز در ادامه گفت: طی جلسه ای که با دانشجویان دانشگاه فرهنگیان داشتم و به بحث و آنالیز پرداختیم، به نتایج جالبی رسیدم. فکر می کنم که امروز دانش آموزان در دوره مبه وسیلهه دوم، دارای تمرکز مورد نظر نیستند و آنقدر به معلمان توجه ندارند لذا با توجه به شرایط پیش آمده و بحث استفاده از تلفن های همراه، به طور حتم مسائل معلمان بیشتر نیز خواهد شد زیرا دانش آموز به وسیله نرم افزارها امکان دسترسی به تدریس های متعدد را دارد لذا معلم اگر یک تدریس مجذوب نماینده نداشته باشد، صندلی خود را از دست خواهد داد. به همین دلیل لازم است که بر روی مهارت معلمان تمرکز بیشتری داشته باشیم و لازم است که مدلی برای آموزش معلمان در این بخش داشته باشیم.

توجه بر آموزش فناوری به معلمان لازم است

محمدابراهیم محمدی، مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی نیز در این جلسه گفت: یک زمانی در ابعاد زیادی دی وی دی های آموزشی برای کارشناسان و معلمان ارائه می شد اما کمتر کسی از آن استفاده می کرد اما امروز با یک انقلاب آموزشی رو به رو شده ایم و به نحوی قهرمان میدان هستیم لذا به نظر من این اتفاق یک نقطه آغازین است.

وی اضافه نمود: قبل از کرونا، یک تفاوتی بین معلم و دانش آموز بود زیرا دسترسی و توانایی دانش آموز در بعضی از موارد در عرصه فناوری از معلمان بیشتر بود. بدیهی است که امروز معلم ما بیشتر وارد این عرصه شده است اما من معتقدم که هنوز دانش آموزان در این عرصه جلوتر هستند.

مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی ادامه داد: من فکر می کنم که سازمان پژوهش و وزارتخانه، باید وارد یک تفاهم نامه شوند تا این گسست را از بین ببریم و بتوانیم بر دانش و مهارت معلمان در عرصه فناوری تمرکز داشته باشیم. به نظر من می توان از همه ظرفیت صدا و سیما و بخش های مختلف استفاده کنیم تا این فاصله شنماینده مرتفع گردد.

محسن باهو، مشاور فناوری سازمان نیز بر لزوم توجه به تغییرات سریع دنیای فناوری تاکید نمود و گفت: ما در یک راستا تحول قرار داریم لذا دیروز، امروز و فردا بسیار متفاوت هستند. در واقع شتاب نو پدیدها به حدی است که بسیاری از کارنمودهای امروز اساسا جوابگو نیست لذا اگر قرار باشد که با شابلون امروز و با بحث های ادبیاتی رایج شده درباره آن فکر کنیم، به نظر من نمی توانیم پیروز عمل کنیم.

وی اضافه نمود: به نظر می رسد که با چالشی به نام بی سوادی مدرن رو به رو هستیم زیرا هنوز نتوانسته ایم دانش کافی به دانش آموز در بخش فناوری ارائه کنیم لذا لازم است که در این بخش برای 5 سال آینده یک برنامه مدون و درست داشته باشیم و بدانیم که بحث هایی که در کشورهای دیگر دنبال می گردد، چیست؟

مشاور فناوری سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: به جرات می توان گفت که امروز دانش آموزان و بچه ها ما در عرصه فناوری نابغه هستند زیرا نسلی که امروز با آن روبرو هستیم، دارای ویژگی های خاصی است که باید به آن توجه کنیم.

توجه به برابری آموزشی احتیاج است

رامین نوظهوری مشاور رئیس سازمان نیز در ادامه گفت: بحث عواطف و باورها باید در راستا برنامه ریزی در کنار مهارت ها مد نظر قرار گیرد. بدیهی است که مناطقی هستند که به امکانات هوشمند و فناوری دسترسی ندارند و این برای همه اقشار مهیا نیست لذا باید به این امر توجه داشته باشیم.

وی اضافه نمود: زمینه برابری آموزشی و همه سالاری آموزشی را نیز مد نظر قرار دهیم لذا علاوه بر دانش آموزان لازم است که معلمان نیز در راستا آموزش فناوری گام بردارند و همراهی نمایند.

علی محبی قائم مقام رئیس سازمان نیز بر لزوم زمانبندی برنامه درسی پسا کرونا تاکید نمود و گفت: در بدو امر باید زمانی که این برنامه بناست، مورد بهره برداری قرار گیرد، تعیین گردد. نکته دیگر این است که ما باید در این راستا جهانی اندیشیدن را، در کنار منطقی و محلی عمل کردن، مد نظر قرار دهیم زیرا هر کشوری دارای اقتضائات خاص خود است.

صدیقه حسن زاده، رییس اداره روابط عمومی و امور بین الملل سازمان نیز در ادامه جلسه گفت: امروز ما با تغییر سبک زندگی و آموزش پذیری دانش آموزان رو به رو هستیم و این تغییر سبک در معلمان نیز قابل مشاهد هست لذا من فکر می کنم الگویی که به هر نحوی سازمان به وسیله تیم های مطالعاتی ارائه می نماید، باید روی این سبک زندگی توجه داشته باشد و به آن سمت حرکت کند.

وی اضافه نمود: ما پیش از این یک نظام تعلیم و تربیتی داشتیم که کاملا در چارچوب حضور تعریف می شد و همه چیز نشات گرفته بر محور فضا و جغرافیای مدرسه شکل می گرفت اما امروز و طی سه سال اخیر، یک تجربه نو شکل گرفت که از این فضا فارغ بود و به نوعی سیستم یادگیری را دچار تغییر کرد لذا الگوی نو می تواند منعطف تر باشد زیرا شرایط کنونی و پساکرونا، ناخودآگاه سیستم تعلیم و تربیت کشور را به راستا نوی می برد.

برنامه درسی پساکرونا باید بر یادگیری ترکیبی متمرکز باشد

ملکی نیز در بخش انتهای جلسه گفت: بدیهی است که ما در راستا و مدار تحول قرار داریم لذا باید خود را با بخشی از این فرایند سازگار کنیم اما از سوی دیگر باید برای روبروه منطقی و بومی با این امر آماده شویم. بدیهی است که امروز دانش آموزان در عرصه فناوری نسبت به معلمان خود پیشتاز هستند و باید به آن توجه کنیم.

وی درباره اقدامات ضروری در دوران پساکرونا، گفت: یکی از اقدامات این است که هر چه سریعتر از تجربیات سایر کشورها آگاه شویم. نکته دوم این است که در تدوین برنامه پساکرونا از ظرفیت بیرون از سازمان و وزارتخانه نیز باید استفاده کنیم و نظرات نخبگان و اقداماتی که اجرا شده را نیز، داشته باشیم و از آن آگاه شویم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی توضیح داد: مساله دیگر تقویت مهارت معلمان در جهت آموزش های ترکیبی است و در این امر تردیدی نیست زیرا این مساله جزء زیرساخت هاست. در این راستا باید هیات اندیشه ورز را فعالتر کنیم و از این بخش بهره برداری پررنگتری داشته باشیم.

برنامه محوری را جایگزین کتاب محوری کنیم

ملکی ادامه داد: ما باید برنامه محوری را جایگزین کتاب محوری کنیم اما باید توجه داشته باشیم که به هیچ عنوان از کتاب خداحافظی نخواهیم کرد و کتاب در برنامه معنا پیدا خواهد نمود. در این میان باید الگویی که تعریف می گردد، منعطف و بومی باشد البته آنچه که کشورهای دیگر انجام می دهند به عنوان تجربه استفاده خواهد شد اما آنچه که طراحی می گردد باید مختص خود ما باشد.

وی بر لزوم توجه به اصول سلبی در این راستا تاکید نمود و گفت: در این راستا نباید به بهانه بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، آموزش های سنتی خود را تضعیف کنیم و باید توجه کنیم که اعتبار زدایی از آموزش های سنتی سم است. ما نباید از فناوری اطلاعات و ارتباط فلسفه درست کنیم زیرا فلسفه ما همان اسناد تحولی است و ما صرفا از فناوری برای محقق شدن فلسفه اسناد تحولی استفاده خواهیم کرد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تاکید نمود: ما در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات و نسبت آن با برنامه درسی یک کار بلند مدت داریم لذا طرحی در این راستا اجرا شده است که ان شاءالله در جلسات آینده مورد نقد و آنالیز قرار خواهیم داد اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که برای کوتاه مدت نیز برنامه ای را طراحی و مد نظر قرار دهیم. ما باید برنامه درسی یادگیری ترکیبی را در معنای درست کلمه مورد استفاده قرار دهیم که به معنای ترکیب دو سبک آموختن است. در این راستا باید سبکی که فضای مجازی ایجاب می نماید و سبکی که فضای سنتی در پی دارد را ترکیب کنیم. در پساکرونا هم ابزار ارتباطات و هم فضای سنتی وجود دارد لذا باید به چگونگی این امر بیاندیشیم.